آذربایجان که در صحنه پیدایش و پیشرفت تمدنهای باستان جای گرفته، همواره در طول اعصار عرصه حوادث مهم تاریخی بوده است. دولتهای بومی این سرزمین مانند ماننا، آتروپاتن و آلبانی و همچنین حکومتهای مستقل مانند اتابکان، قراقویونلوها، شروانشاهان، صفویان و غیره، همواره نقش مهمی در تاریخ اجتماعی _ سیاسی ایران و قفقاز بازی کردهاند. آذربایجان ایران که بنا به شرایط جغرافیایی مساعد و قرار گرفتن بر سر راههای تجاری، ازنظر اقتصادی پیشرفت کرده بود. صرفنظر از تنزل اقتصادی در اوایل سدههای ۱۸ و ۱۹، بازهم اهمیت فراوانی برای ایران داشت. تبریز مرکز آذربایجان هنوز هم نقش اساسی در حیات عقبمانده ایران ایفا میکرد. در این زمان تبریز با داشتن موقعیت ویژه در حیات اقتصادی ایران، نقش مرکز تجارت را بر عهده داشت. اگرچه در این زمان افراد فارس زبان بهعنوان گروه حاکمِ در حکومت قاجار بودند ولی آذربایجانیان نیز به دلیل موقعیت ویژه خود، در مسیر ارتقا آگاهی خود گام برمیداشتند. در این زمان هنوز محدودیتهای ملی و تبعیضات قومی چندان جدی و نیرومند نبود.
قیام تبریز که در شرایط ترور و وحشت دیکتاتوری محمدرضا شاه با موفقیت انجامشده بود، تأثیر خود را بر تمام ایران گذارد. از یکسو بزرگترین ضربه را بر ارتجاع تا بن دندان مسلح وارد کرد («قیام ستون فقرات سلطنت را شکست») از سوی دیگر تودههای مردم ایران را برای قیام آماده کرد. چنانکه فعالان سیاسی بسیاری در ایران بهدرستی گفتهاند: «کسانی که در تبریز خون دادند، اساس انقلاب ایران را نهادند.»
بدین ترتیب آنچه مشهود است راه پرفرازونشیبی است که آذربایجان از آغاز دوره قاجار تا بدین سو همراه باتحمل بیعدالتی پیموده است. این دوره سرشار از افتوخیز، دورهای است که در آن مردم آذربایجان با دشواریهای فراوانی روبرو شده و توانستهاند با مخاطرات بسیاری دستوپنجه نرم کنند. در این دوره بارها آذربایجانیان همواره در خط مقدم این کشمکش بوده و در بسیاری اوقات پرچمدار مبارزه با ارتجاع شدهاند. اینان سرنوشت انقلابها را رقمزدهاند. حقیقتاً نیز آذربایجان بارها مدعاهایی اینچنین را درباره خود به اثبات رساندهاند. بدین گونه که بعد از هر شکست، خود را برای جنگ دوباره آماده میکردند. متانت مبارزات مردم آذربایجان، ما را به این باور میرساند که این مردم هرگز هدف مقدس آزادی و مردانگی را رها نخواهند کرد.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.